Arthur van Amerongen gestopt met eeuwige jeugd
What goes up, must come down
Op 4 november bereikt ons aller Arthur van Amerongen de rijpe leeftijd van vijfenzestig jaar. ‘Wie had dat gedacht?’, vraagt een streamer op de kaft van zijn eigen glossy TUUR de lezer retorisch af. Hijzelf niet, op de momenten dat hij er bij stilstaat althans. En zo veel staat hij überhaupt niet stil - nog steeds niet.
Dit hele weekend is het wild feest in de Algarve en zullen de kortpittige camperaars op het strandje voor Villa Vischlugt hun oordoppen in moeten doen, willen ze nog wat slaap vatten. Of zich komen mengen in het feestgedruis, want deur en koelkast staan bij Tuurtje & Carrie altijd open.
Voor de niet-genodigde, of voor wie de verre zuidkant van het continent domweg toch even te ver is voor een paar biertjes met wat verlopen schrijvers, dito groupies en overige Nederlandse vervreemdelingen, is er dus de TUUR. Een glossy met lekker veel melancholie, vuurwater en natuurlijk veel dope op diverse continenten, zoals verhaald door diverse durfals die zich aan een alcoholische vernissage met de levenskunstenaar hebben gewaagd, of een after met veel Chinees bakjesvoedsel.
Het is een wereldreis door een wild leven en dat voor maar 15 euro. De opbrengst is voor de hondjes in het asiel bij Tuurtje om de hoek. Bestel het blad bij uitgever Ezo Wolf via deze link.
Onderstaand alvast voor nop mijn bijdrage aan het eenmalige blad, met liefde geschreven over een moeilijk mens waar je onmogelijk niet van kunt houden.
What goes up, must come down
‘Wil je coke?’ Het waren de eerste woorden die Arthur van Amerongen tegen me sprak toen ik hem voor het eerst ontmoette. Hoe of wanneer we elkaar eerder virtueel voor het eerst spraken, kan ik me niet heugen maar deze openingszin staat hoog op mijn lijstje van favoriete first impressions.
Het was rond half zes in de middag en Arthur was ruim een uur te laat.
We spreken najaar 2017 en we congrereerden met een illuster gezelschap in Café Wildschut, de dorpskroeg van Amsterdam Zuid, rond het stijlloze idee om het Groot Dictee der Nederlandse Taal te kapen.
De NPO wilde het format schrappen, GeenStijl rekruteerde ‘Ome’ Rob Hoogland en Arthur van Amerongen om het Nederlands te mobiliseren om deze taalstrijd online te kunnen voeren, uitgezonden in de week voor kerst vanuit De Hallen te Amsterdam. Uiteraard moest daarover vergaderd worden en daartoe waren enkele redacteuren van GS met Hoogland maar ook Theodor Holman en Hans Teeuwen bijeengekomen voor literair overleg en wat verder ter tafel komt.
Arthur kwam aldus stipt te laat bij Wildschut binnen gestuiterd, maar was - in zijn verdediging - op dat moment al een etmaal onafgebroken aan de boemel. Op zoek geweest naar Thaise ladyboys, schaterde hij, een onderwerp dat de gesprekken die avond meer zou domineren dan de literaire en logistieke vragen rond het Dictee.
We pendelden onderwijl tussen Wildschut en Loetje en weer terug, de rekening liep in beide etablissementen schandalig hoog op maar De Telegraaf zou achteraf en zonder lastige vragen alles restitueren. Nou ja, bijna alles uiteraard.
Arthur en Rob schreven niet alleen een schitterend Dictee, dat één grote plaagzang was op het door NRC en de Volkskrant geëntameerde advertentieboycot dat GeenStijl eerder dat jaar ten deel was gevallen (openingszin: ‘Indien de follikel persisteert, voelt de deugvrouw zich onteerd’), ze regelden tevens talloze bekende Nederlanders als ook Nederlanders die u helemaal niet wilt kennen om aan het Dictee deel te nemen.
Als voorleesvrouwe van dienst werd de aimabele Kim Holland bereid gevonden, de bekende animeerdame uit de volwassen filmgenres en tevens zo dyslectisch als een deur. Oud D66-senator Bert Bakker kwam als winnaar uit de spellingscontrole en tussen die twee namen is de volle bandbreedte van brede volkse vertegenwoordiging uit het balboekje van Arthur wel aardig geschetst.
Over het frivole drugsgebruik dat van de eerste bijeenkomst in Wildschut tot de taalstrijd in De Hallen als een witte lijn wel of niet door het Dictee gelopen heeft, zult u mij niet uit de school horen klappen. Laat ik volstaan met te zeggen dat het Arthur bijzonder zwaar viel om als jurylid twee uurtjes stil te zitten en zijn mond te moeten houden, en Philip Freriks het gelukkig allemaal niet mee heeft hoeven maken.
Zo leerde ik de bolbliksem Van Amerongen kennen als een natuurverschijnsel dat overal waar hij opduikt zowel de aandacht op zichzelf weet te richten als de energie kan leveren om de dynamo van ieder fuifje te zijn. Tuurtje is één brok kinderlijk enthousiasme, een hypersociaal mensenmens zoals weinig anderen (en in weerwil van zijn literaire misantropie), en een levendige journalist van zijn eigen levenservaringen.
Hoe zwieriger de taferelen om hem heen, hoe meer opgezweept hij zelf raakt. Het feestje bestaat bij gratie van Arthur en Arthur leeft bij de gratie van het feestje. ‘Heb je nog een drupje?’
Het is niet moeilijk te zien hoe een leven vol zulke feestjes hun tol eisen. Wanneer de torren in de kop van Tuur op snelheid zijn, gevoed door de vonkende verbindingen in het door vuurwater gestimuleerde brein van onze bonvivant, volgt onvermijdelijk de onstuitbare drang tot vlucht.
What goes up, must come down.
Een sprongetje vooruit, naar het voorjaar van coronajaar 2021, toen ik - gefrustreerd en overwerkt - door mijn vrouw het huis uit gejaagd werd en het bevel kreeg af te zakken naar Arthur in de Algarve. Een levensveranderende gebeurtenis, daar ik thans ook inwoner van Portugal ben. Destijds zelf op de vlucht voor oververmoeidheid, vond ik enige rust in de omgeving van Arthur. Niet alleen door de weldaad van de lichte luchten en de zalige zon maar zeker ook dankzij Arthur zelf. Die gaf me niet alleen bed, bad en brood bier, hij nam me een paar dagen op sleeptouw langs zijn eigen rafelranden.
Laat ik hier de gelegenheid te baat nemen om een door Arthur veelgekoesterde stijlvorm te hanteren: het zelfcitaat. Destijds schreef ik een portretje over Don Arturo in zijn Algarvaanse habitat, waar hij in ogenschijnlijke rust en vrede vertoeft maar waar hij zich onder de oppervlakte altijd tot zijn onstuimige zelf moet verhouden.
Dat is een wat verbloemde manier om te memoren dat een volle dag hardcore bier zuipen in een vaal vissersdorpje na een zoektocht naar drugs eindigde in een vermolmd crackhuis.
‘Het kan me niet treurig genoeg zijn’, luidt een gevleugelde uitspraak van de man die een leven lang balanceert tussen de weelde van de individuele vrijheid en de vervaarlijke zelfkant van het bestaan. En treurig was het:
‘Binnen hangt de klamme koelte van de zelfkant. Schimmel is vanaf het plafond tot halverwege de muren gezakt. De droefenis is bijna overweldigend’, noteerde ik in 2021. ‘Tuur is echter intens geamuseerd. “Is dit jullie eerste crackhuis of zo? Dit is hier gewoon een tourist trap hoor”, zegt hij met de jolige uitbundigheid van iemand die beloond gaat worden voor de lepe arbeid van een dag wachten en in stilte handelen.’
Voor Arthur is het allemaal comme il faut, in goed Portugees. Zodanig, merkte ik destijds op,
‘dat het voelt nooit alsof je per ongeluk de uitgang aan de verkeerde kant van het station genomen hebt. Arthur sleept je moeiteloos mee omlaag, tot het punt waarop het ontspannen is. Hij oordeelt niet en aan de onderkant van de samenleving wordt hij zelf ook niet beoordeeld.’
De zwakte van Arthur - zijn verslavingen, want dat zijn het - bestaan in verhouding tot zijn zachtaardige karakter. Hij kan zich een pestkop en een plaaggeest tonen, zijn onstuimigheid wordt aangedreven door een slopende energie, maar zijn inborst is er eentje van onschuld, charme en zelfspot. Hij oordeelt wél, maar ook en altijd eveneens over zichzelf. De duivel waar Tuurtje mee danst, is boven alles zijn eigen kwetsbaarheid.
‘Ik heb geen vragen meer’, zei hij in 2021, maar Arthur heeft ook niet alle antwoorden. Die onrust, die hem altijd zal kenmerken, is het werkelijke lijntje dat hij te allen tijde najaagt. Maar de energie die daarvoor nodig is, heeft ervoor gezorgd dat het eeuwige kind in zijn eigen snoepwinkel toch maar mooi de rijpe leeftijd van 65 heeft bereikt.
Bestel hier de hele TUUR. Voor de hondjes. En schrijf hieronder in. Voor mij :)
Heel fijn stuk Bart, oproep aan iedereen, koop deze heerlijke glossy, je helpt er ook de zwerfhondjes van de Algarve mee
Feliciteer hem! En dat hij met pensioen gaat is prima, zolang ie maar niet stopt met schrijven.