Kabinet geeft even geen drie miljoen aan UNRWA, maar...
Kabinet geeft even geen drie miljoen aan UNRWA, maar...
...in 2025 wel weer negentien miljoen euro
Nederland maakt drie miljoen euro die aan UNRWA was toegezegd bij nader inzien liever over aan UNICEF, mede omdat UNRWA ‘geregeld onderwerp van controverse is’. In 2025 wordt echter wel de vaste jaarlijkse bijdrage van negentien miljoen euro aan de VN-organisatie overgemaakt. Dat schrijft minister Reinette Klever van Ontwikkelingshulp in een Kamerbrief.
In juni had de vorige minister van Ontwikkelingshulp Liesje Schreinemacher (VVD) geschreven dat UNRWA weer overwogen werd als ontvanger van Nederlandse subsidiegelden. Voormalig minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot (CDA) bevestigde die maand op een bijeenkomst in Jordanië dat de Palestijnse vluchtelingenorganisatie drie miljoen euro tegemoet kon zien. Het nieuwe kabinet besluit nu dus anders: het geld gaat naar UNICEF en is geoormerkt voor poliobestrijding en het voeden van kinderen.
Opvallend in dit besluit is dat de ambtenaren van minister Klever haar bij het voorleggen van de twee opties (UNRWA of UNICEF) primair adviseerden om voor UNRWA te kiezen. In een vrijgegeven Beslisnota van 18 september beweren de ambtelijke adviseurs dat UNRWA ‘een degelijk actieplan [heeft] voor de implementatie van de verschillende aanbevelingen uit het Colonna-rapport’ en dat het ‘vooruitgang boekt met de implementatie’.
Saillant is echter dat uit deze nota blijkt dat UNRWA zelf een team heeft aangesteld dat toeziet op de implementatie. Geen externe toezichthouders, ze keuren hun eigen vlees. Bovendien heeft onafhankelijke waakhond UN Watch serieuze vraagtekens gezet bij de onafhankelijkheid van de Colonna-onderzoekers die de neutraliteit van UNRWA tegen het licht moesten houden. BuZa-ambtenaren koesteren deze bezwaren niet, maar verzuchten juist dat ‘ondanks deze maatregelen zorgen over de neutraliteit van UNRWA blijven bestaan bij een deel van de Kamer’.
De sympathiserende houding van de ambtenaren jegens UNRWA zal de lezer van deze Nieuwsbriefjes niet vreemd overkomen.
De schijnbevriezing van subsidiegelden
In januari bevroor Nederland alle bijdragen aan de Palestijnse VN-organisatie na serieuze aantijgen van Israël over betrokkenheid van hun personeel bij de terreurdaden van 7 oktober 2023. Uit documenten die NN via de Woo heeft opgevraagd, werd duidelijk dat BuZa-ambtenaren en de vorige bewindslieden op dat ministerie echter nooit van plan waren de subsidiestroom richting UNRWA daadwerkelijk stil te leggen.
Minister Klever lijkt nu een meer kritische houding aan te nemen dan haar ambtenaren en voorgangers. Ze is deze week op een High Level Week van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (ze zijn nou nooit eens op een Mid Level Week - red.) en heeft daar gesproken met UNRWA-baas Philippe Lazzarini. Tegen hem heeft ze ‘het belang dat Nederland hecht aan de neutraliteitsbeginselen van UNRWA benadrukt’.
In haar Kamerbrief van 25 september voegt ze expliciet toe dat ‘antisemitisme geen enkele plaats [heeft] in schoolmaterialen’ en dat Nederland de aanbevelingen voor het opschonen van onderwijsmateriaal ‘nauwgezet’ zal volgen.
Of het tot een mentaliteitsomslag en grote veranderingen zal leiden in Gaza, is natuurlijk vers twee. Enige terughoudendheid bij zulke verwachtingen is op zijn plaats. Maar ook dit kabinet zit geketend aan eerder gemaakte afspraken: ‘Nederland zal de vaste jaarlijkse bijdrage van 19 miljoen euro aan UNRWA voor 2025 in januari overmaken conform de staande overeenkomst met de organisatie (periode 2023-2025)’, zo besluit Klever haar Kamerbrief.
Desondanks schrijven haar ambtenaren in de bullet points onder de UNICEF-optie: ’Op de lange termijn […] is UNICEF een minder logische kanaalkeuze, omdat UNRWA reguliere basisvoorzieningen zoals scholing goedkoper kan leveren’. Uiteindelijk moeten de (extra) subsidies dus toch weer terug naar de geborneerde VN-organisatie met de antisemitische schoolboekjes.
Justitie-ambtenaren trekken hele andere conclusies
Er speelt nog iets anders opvallends: waar BuZa argumenten zoekt om de geldstroom open te houden, constateerde het ministerie van Justitie en Veiligheid juist dat ‘UNRWA in Gaza niet in staat kan worden geacht de levensomstandigheden te bieden die stroken met haar opdracht.’ Als UNRWA überhaupt niet functioneert, verdwijnt het Nederlandse belastinggeld van BuZa dan niet in een zwart gat?
De ambtenaren van Klever verkiezen in hun advies UNRWA boven UNICEF omdat ‘de huidige financiële reserves van UNRWA eind september uitgeput [raken]’. Een lege portemonnee is een bewering die de VN-organisatie al jarenlang met regelmaat doet. In juni werd bijvoorbeeld nog om maar liefst 1,21 miljard dollar gevraagd ‘om te voldoen aan de meest dringende behoeften’.
Maar in een Beslisnota van Justitie en Veiligheid van 18 juni staat juist dat UNRWA niet in staat is ‘daadwerkelijke bescherming en bijstand te bieden’ aan hulpbehoevenden. De Justitie-ambtenaren schrijven dat in een nota die dient om te onderbouwen waarom aan Palestijnen geen vluchtelingenstatus ontzegd kan worden. De ironie wil dat hun argumentatie licht werpt op de sterke disfunctionaliteit van een VN-organisatie die een departement verderop bij BuZa juist als een ‘onmisbare schakel’ wordt betiteld.
J&V constateert dat ‘het UNRWA werk wordt gedwarsboomd en UNRWA gebouwen en personeel doelwit [zijn] geworden’ en dat ‘slechts 8 van de 24 gezondheidscentra van UNRWA nog operationeel [zijn]’.
Los van de dik opgesmeerde suggestie dat Israël hiervan de dader is, werpt het dus ook de vraag op dat je wel geld kunt overmaken, maar dat UNRWA er kennelijk weinig mee kan doen. Waar blijft het dan wel? In welke zakken, of tunnels, verdwijnt dit Nederlandse belastinggeld en wat wordt er mee gedaan?
Ondanks de suggestieve schuldvinger richting Tel Aviv is de wankele status van UNRWA bovendien niet nieuw. Deze stamt al van vóór de gebeurtenissen van 7 oktober. Op 13 juli 2023 schreef toenmalig asielstaatssecretaris Eric van der Burg (VVD) aan de Kamer dat ‘moet worden aangenomen dat de UNRWA in Gaza weliswaar actief is, maar in veel gevallen geen daadwerkelijke bescherming en bijstand kan bieden. Voor Gaza wordt daarom verder aangenomen dat UNRWA in algemene zin niet in staat kan worden geacht de levensomstandigheden te bieden die stroken met haar opdracht’. (Dikgedrukte tekst door NN - red.)
Van der Burg beriep zich in zijn schrijven mede op een algemeen ambtsbericht (AAB) over de Palestijnse gebieden van 2 mei 2022. Ergo: UNRWA is al veel langer dan sinds 7 oktober een black hole voor belastinggeld, en dat weten ze in Den Haag heel goed. Maar desalniettemin blijven de departementen langs elkaar heen werken, ieder volgens zijn eigen belang.
En in dat zwarte gat wordt op korte termijn geen drie miljoen euro in gegoten, maar in januari 2025 wel weer negentien miljoen euro - waarover geen enkele geloofwaardige verantwoording wordt afgelegd. Niet door UNRWA en ook niet in Den Haag.
In ieder geval gaat de eerstvolgende drie miljoen niet naar het gecorrumpeerde UNRWA maar naar voedsel voor kinderen, dat via hulpkonvooien vanuit Israël naar Gaza zal worden aangevoerd. Hopelijk komen het geld en de middelen werkelijk daar terecht waar ze het beste tot hun recht komen.
Wilt u mij helpen met graven, dan ben ik zeer geholpen met een abonnement op Nijmans Nieuwsbriefje, of een eenmalige donatie aan het Woo-fonds.
Ik word er depri van. Al dat geld dat hoogstwaarschijnlijk in Hamas-zakken verdwijnt. En de Nederlandse bel,astingbetaler maar dokken. Zucht.
Het is toch opmerkelijk (niet voor de vaste lezer van NN trouwens) dat deze ontwikkelingen buiten dit medium nergens in detail worden gevolgd. Hulde maar ook verontrusting. Al zal het veel mensen (te ingewikkeld, te saai etc.etc.) natuurlijk worst zijn.