Media plagiëren artikel over mogelijk plagiaat PVV'er Vicky Maeijer

Knippen en plakken is gewoon een vrij beroep natuurlijk

Woensdagavond kwam BNR met een vrij uitgebreid verhaal over PVV-staatssecretaris Vicky Maeijer, die zich bij het schrijven van haar masterscriptie van knip-en-plakwerk zou hebben bediend: ongeveer een derde van haar eindwerkstuk International & European Public Law aan de Erasmus Universiteit uit 2009 licht op in plagiaatsoftware, waar BNR de scripties van diverse bewindspersonen doorheen getrokken heeft.

Dat is natuurlijk nieuws. Ursula von der Leyen werd bijna geen EU-Führerin omdat uit haar studieverleden ook plagiaat opdook - maar dat hoeft een politieke topcarrière dus niet in de weg te staan. De vraag is: geldt dat ook voor PVV’ers?

Natuurlijk nemen andere media het bericht één voor één over. Het ‘knip-en-plakwerk’ waar BNR subtiel mee kopt, verandert daarbij al snel in definitief plagiaat of een beter klikbaar woord: fraude. De grap is dat niemand er eigen werk aan toevoegt, ze schrijven allemaal BNR over. Een soort plagiaat dus, en heel gebruikelijk in de media.

Alleen het ANP belde even met de Erasmus Uni voor een reactie, alle andere media verlaten zich ongezien op (een ingekorte versie van) het BNR-verhaal. Niemand deed eigen onderzoek, niemand onderzocht eigen bronnen, niemand belde een ‘eigen’ plagiaat-expert of wetenschappelijke tegendenker. Iedereen knipt, plakt, publiceert.

Wat ook opvalt in veel berichten is dat ze de kern - Maeijer pleegde mogelijk plagiaat - overnemen, maar minder aandacht hebben voor de mitsen en maren die BNR daar zelf wel bij opgetekend heeft. Hun verhaal is behoorlijk doorwrocht en tamelijk genuanceerd: van drie geraadpleegde experts willen er maar twee concluderen dat het inderdaad naar plagiaat riekt, een derde vindt dat die lat niet gehaald wordt. De overgeschreven teksten bevatten volgens deze expert geen 'claim van originaliteit'.

Ook heeft BNR een volledige alinea context opgesteld over hoe tussen de opkomst van het internet begin deze eeuw en de brede invoering van controlesoftware rond 2015 ‘aanwijzingen zijn dat plagiaat onder studenten wijdverbreid was’. Dat praat plagiaat natuurlijk niet goed, maar het nuanceert wel omstandigheden: gelegenheid maakt de scriptie-dief.

Ook haar eigen tijdlijn lijkt een omstandigheid, voeg ik daaraan toe (ha!): Maeijer studeerde af in 2009 maar was al vanaf 2006 als stagiaire en sinds 2007 als beleidsmedewerker actief voor de PVV in de Tweede Kamer, en vanaf 2009 in het Europees Parlement. Ze combineerde haar studie dus met een hectische baan in Den Haag en later Brussel - wellicht ligt daar ook nog een verklaring voor het afsnijden van wat bochten.

‘Het schrijven van mijn scriptie heb ik te goeder trouw en met de beste intenties gedaan’, zegt Maeijer zelf tegen BNR. Haar eindwerk ging over de strijd tegen terrorisme en de bescherming van fundamentele rechten in de Europese Unie. Cijfer: 6,5.

Natuurlijk verwijzen alle media die het nieuws overschrijven wel keurig naar de oorspronkelijke BNR-bron, maar de grap is: Maeijer verwees volgens BNR zelf ook keurig naar de bronnen waaruit ze knipte en plakte. Ze ‘vergat’ alleen her en der aanhalingstekens te zetten bij citaten uit die bronnen.

Gelukkig voor haar laten diverse bureauredacteuren en politieke verslaggevers zien dat knippen en plakken gewoon een vrij beroep is in dit land, als je maar een bron noemt. De EUR gaat desondanks onderzoek doen naar fraude maar er is hoop voor Maeijer: Ursula von der Leyen, die niet plagieerde in haar masterscriptie maar een niveau hoger in haar PhD-dissertatie, behield uiteindelijk haar titel én hoge functie in Brussel. Maar goed, die is niet van de PVV.

In ander onderwijsnieuws: De Telegraaf heeft vandaag een uitgebreid verhaal over hoe de meerderheid van alle apothekers uit Aleppo, ingenieurs uit Irak en architecten uit Afghanistan geen werk kan vinden, of hun baantje als pakketbezorger niet kan combineren met de nieuwe taal- en inburgeringsprocedures die sinds 2021 van kracht zijn, waardoor ze vrij massaal - grosso modo: tweederde van hen - in een uitkeringspositie verkeren.

Uit dit nieuws is op moment van schrijven nog door geen enkel voornoemd nieuwsmedium iets geknipt en geplakt. Want dat zou de PVV wel eens betere cijfers kunnen opleveren.

Journalistieke verantwoording. Voor dit artikel heb ik de volgende bronnen geraadpleegd: BNR, NOS, Financieel Dagblad, ANP, BN/De Stem, GeenStijl, Joop, NL Times, De Volkskrant, Algemeen Dagblad, De Gelderlander, De Speld, Nu.nl, Erasmus Magazine, RTV Rijnmond, Nederlands Dagblad, Barendrechts Dagblad, Leidsch Dagblad, Hart van Nederland, NRC, Welingelichte Kringen, Der Spiegel, De Telegraaf, Rijksoverheid.nl, het c.v. van Maeijer, LexisNexis en Wikipedia. Hoe je voetnoten in de juiste opmaak moet op- en omschrijven, ben ik anderhalf decennium na mijn eigen afstuderen allang weer vergeten.

Ongeknipt journalisme & jolijt ondersteunen? Abonneer of doe een donatie: