We zijn inmiddels één - godzijdank mislukte - aanslag op Donald Trump verder in de maalstroom van het nieuws, maar papier is traag dus ik neem u nog even kort mee terug naar vorige week.
Een dikke week terug, het lijkt wellicht alweer een eeuwigheid geleden, hadden we net aanschouwd hoe Labour in het Verenigd Koninkrijk een landslide verkiezingswinst boekte. Die gebeurtenis werd acuut opgevolgd door een toch nog onverwacht verlies van Rassemblement National in Frankrijk, dat in de tweede verkiezingsronde alsnog gestuit werd door een linkse gelegenheidscoalitie (die zodanig ‘gelegenheid’ was, dat hij op moment van schrijven alweer uit elkaar valt over de vraag wie de nieuwe premier van Frankrijk moet worden).
Een opvallende overeenkomst tussen beide landen is niet dat de winnaars gewonnen hebben, maar vooral dat de verliezers verloren hebben. Labour kon louter de zege grijpen omdat de Conservative Party na jaren van wanbeleid, affaires en politieke hypcrisie door het ganse land wordt uitgekotst. Het Verenigd Links-vehikel in Frankrijk won vooral omdat het niet de partij van Marine Le Pen is.
Dat laat allemaal onverlet dat PvdA-links in Nederland zich de Labour-zege toe-eigende alsof er een Linkse Lente is uitgebroken (onder leiding van Frans Timmermans, nota bene) terwijl GroenLinks-links zich verheugd toonde dat een quasi-communistische alliantie van antisemieten, Poetinvriendjes en EU-verketteraars een Franse bijna-revolutie veroorzaakte. Alles waar rechts altijd om verketterd wordt, mag links kennelijk zelf wel en dat zegt zorgwekkend veel over het politieke tribalisme van onze tijd.
Niet alleen zelfreflectie ontbreekt, ook de realiteit is afwezig bij deze faux victoire.
Ja, Labour won, maar behaalde in absolute aantallen een half miljoen stemmen minder dan bij de vorige landelijke verkiezingen in 2019. Nooit eerder was ongeveer 34 procent van de stemmen voldoende voor een absolute meerderheid in het Britse parlement. Ook verloor Labour veel islamitische kiezers aan nieuwe ‘onafhankelijke’ deelnemers, die zich met een pro-Gaza-geluid losmaakten van Labour (waar partijleider en nieuwe premier Keir Starmer schoon schip heeft proberen te maken na het antisemitisme van Jeremy Corbyn). Dat heeft geleid tot afsplitsingen waarbij je de serieuze vraag moet opwerpen in hoeverre Allah Akbar roepende, Free Palestine scanderende en andere kandidaten intimiderende ‘politici’ de democratische omarmen en zullen verdedigen.
Tot slot trok Nigel Farage de Tories nog verder onderuit met zijn Reform Party, waarmee hij ruim vier miljoen kiezers wist te trekken en zich daarmee ditmaal - eindelijk, na ettelijke mislukte pogingen in het verleden - met een klein aantal zetels invocht in het gesloten Britse systeem. Bij een volgende verkiezing kan ook hij een nieuw probleem zijn voor Labour, dat net als in Nederland de arbeider verloren heeft aan een meer rechtsconservatief geluid.
De consensus onder (geestelijk gezonde, niet-mainstream) duiders is Engeland is: de nieuwe regering is linkser dan de kiezer in een land dat niet naar links is opgeschoven.
Sir Keir’s massive majority owes more to the sheer scale of this Tory collapse than to any eruption of mass public enthusiasm for the Labour Party.
Labour’s share of the vote in England stayed as flat as a pancake, only increasing by 0.6 per cent, while it actually declined in Wales.
Dan Frankrijk. Ja, de linkse combinatie won maar niet omdat ze samen sterk staan. Wel omdat Macron zijn eigen verlies handig heeft afgewenteld op Le Pen. Maar sinds de verkiezingen hebben de linkse partijen onderling al diverse premierskandidaten afgeschoten, lijkt Frankrijk op dit moment politiek stuurloos en mag vooral niet over het hoofd gezien worden dat Rassemblement National in alle departementen behalve Parijs de grootste werd en veruit de meeste individuele kiezers aan zich wist te binden. Dat dit zich niet vertaald heeft in meer zetels, komt door het Franse kiesstelsel. De geflatteerde linkse zege kan in april 2027, op dit moment nog de datum voor de volgende presidentsverkiezingen, alsnog omslaan tot Mme Président Le Pen.
Het is dus maar net met welke bril je naar deze uitslagen kijkt. Sure, op korte termijn kun je een linkse victorie claimen (al moet je vooral met dat zootje Poetin-verheerlijkende Hamasfans in Frankrijk de betekenis van ‘victorie’ aardig oprekken), maar op middellange termijn lijkt Frankrijk verder in zichzelf vast te lopen en bestaat een gerede kans dat de Britse kiezer nog sneller klaar is met het woke-linkse geleuter van Labour dan ze al waren met de valse beloftes van de Tories. Het is bovendien raar dat de meeste media in hun berichtgeving over de die tien miljoen RN-stemmen heen keken en verzuimden de Labour-zege in de context van een zeer lage opkomst te zetten.
Maar bovenal tekenen de verkiezingen in deze twee belangrijke Europese landen de definitieve komst van een roerige jaren ‘20. En u weet wat daarna komt… Daarover onderstand mijn Nieuwe Revu-column van deze week.
Het is een raar verkiezingsjaar aan het worden, waarin alles gebeurt wat je kon voorspellen maar niets uitpakt zoals het lijkt.
De Britse sociaaldemocraten van Labour hebben in Engeland de Conservatives gedecimeerd in zetels, nadat de rechtse garde het beleid in de jaren na Brexit volledig verbruid heeft. De economie draait matig, de migratie maakt overuren en de energietransitie drijft ook daar de prijzen op en de productie omlaag. De kiezer rekende hard af.
Desalniettemin werd het een geflatteerde zege van nieuwe premier Keir Starmer: netto kreeg Labour minder kiezers dan bij de vorige - slecht verlopen - verkiezingen. De opkomst was laag, de rancune tegen de Tories groot, een derde van de stemmen was genoeg.
De realiteit is dat Nigel Farage met zijn Reform een belangrijke slag geslagen heeft door veel Tory-stemmen af te pakken, maar ook school te maken in traditioneel linkse arbeidersgebieden. Labour krijgt ondertussen vanuit hun linkerflank steeds meer last - inclusief intimidaties en belagingen - van extreemlinkse en islamitische facties. De politieke problemen waar het Verenigd Koninkrijk voor staat, zijn randje exisentieel.
Onderwijl in Frankrijk won Marine Le Pen in alle departementen behalve Parijs, maar gaat de eindzege toch naar de hard linkse oppositie. Ook Frankrijk kampt met grote binnenlandse problemen, waaronder massamigratie, en ondanks de winst braken er toch extreemlinkse rellen uit. Zowel de Fransen als de Britten sorteren middenin deze electorale schisma’s voor op meer onrust en mogelijk ongeregeldheden.
Ook in Duitsland beginnen de nadelen van het opportunistische idealisme van Wir Schaffen Das steeds vaker zichtbaar te worden. Van een door een islamist doodgestoken agent tot een door Syrische vluchtelingen verkracht meisje: de nieuwsberichten houden gelijke tred met de peilingen voor Alternative für Deutschland, de extreemrechtse beweging die in drie Oost-Duitse deelstaten aan kop gaat. Daar gaat men in september naar de stembus.
In Nederland is in november een rechtse regering uit de verkiezingen gekomen, die vanuit het linkse establisment continu gebombardeerd wordt met hysterische verdachtmakingen over woordjes en opvattingen over migratie of islamisering. Het experiment-Schoof mag van velen niet slagen.
Nieuwe en soms zeer rechtse allianties vormen zich na de rechtse wind bij de Europese verkiezingen maar de Commissie heeft toch hun eigen lakeien kunnen benoemen, want in Brussel speelt democratie geen rol van betekenis.
Het lijkt er op dat de kiezer steeds verder naar een (als rechts betiteld) zelfbehoud neigt terwijl het heersende establishment weigert te wijken voor een electorale omslag, die nog lang niet voltooid lijkt. Migratie en islam blijven de grote splijtzwam, klimaat- en energiebeleid het duurste wanbeleid (en economische bedreiging, zeker in Duitsland en Engeland), en bevolkingsgroei en -samenstelling de best zichtbare en meest volatiele ergernis.
Het beloven roerige jaren ‘20 te worden voor de Nieuwe Jaren ‘30 aanbreken. Behouden vaart, West-Europa.
Deze column verscheen in Nieuwe Revu 29 - 2024
Weer scherp geanalyseerd en mooi verwoord. Bij de slotzin 'Ik wens u een behouden vaart' kreeg ik een duister en weemoedig gevoel, en het deed me denken aan een zin uit het laatste hoofdstuk van 'Der Schwarze Obelisk' van EM Remarque, in het interbellum: 'Die Nacht brach überhaupt Deutschland herein, ich verließ es, und als ich wederkomst, lag es in Trümmern'.
Tot die tijd dansen we verder op de vulkaan.
De hoop is gevestigd op de oranje Obama die ons van alle ongrief komt verlossen.
Ik vind overigens dat het Madame la Presidente is. Madame le President klinkt als mokka-ansjovis gebak. Wat is er mis met een vrouwlijke uitgang?